Unai Herraiz eta Ander Roca
Munduko leku askotan, biztanleriak eboluzionatzen du monetarik gabeko gizarte baterantz, non ondasunak kreditu txartelekin, edo transferentzia elektronikoz baita mugikor chip-ekin erosten dira. Historian zehar dirua erabili da errespetu seinal moduan, estatu sozialaren sinboloz, eta gizabanakoen, familien edo herrialdeen boterea adierazteko. Quibaly Kan-ek moneta sartzen du Mongol inperioan XIII. mendean. 3000 K.a. urtean Mesopotamian sicloa moneta gisa erabiltzen zen. 700 K.a. urtean Egina irla grekoan moneta antzinenak fabrikatzen ziren. XIII. mendean, Marco Polok “pagaré”-ak Txinatik Europara eramaten ditu, non bankari italiarrek erabiltzen dituzte. 1696. urtean, Eskoziako Bankua bihurtzen da lehenengo entitate kmoertziala non paper moneta emititzen da.
Munduko leku askotan, biztanleriak eboluzionatzen du monetarik gabeko gizarte baterantz, non ondasunak kreditu txartelekin, edo transferentzia elektronikoz baita mugikor chip-ekin erosten dira. Historian zehar dirua erabili da errespetu seinal moduan, estatu sozialaren sinboloz, eta gizabanakoen, familien edo herrialdeen boterea adierazteko. Quibaly Kan-ek moneta sartzen du Mongol inperioan XIII. mendean. 3000 K.a. urtean Mesopotamian sicloa moneta gisa erabiltzen zen. 700 K.a. urtean Egina irla grekoan moneta antzinenak fabrikatzen ziren. XIII. mendean, Marco Polok “pagaré”-ak Txinatik Europara eramaten ditu, non bankari italiarrek erabiltzen dituzte. 1696. urtean, Eskoziako Bankua bihurtzen da lehenengo entitate kmoertziala non paper moneta emititzen da.
1971an, Estatu Batueta-ko presidenteak, Richard Nixon, anulatzen du dolarra urreara bihurtzeko ahalmena.
EKONOMIAREN TRUKEA
Dirurik gabe, trukea ekonomian ordaintzeko modu bakarra izango litzateke. Gaur egungo gizartean, guztiz ezinezkoa da behar duguna lortzea trukearen bidez. Gainera, oreka egon behar da nahi duguna eta eskaintzen dugunaren artean: Adibidez: Ogia behar dut baina auto bat dut bakarrik trukea egiteko.
Arazo hau konpontzeko DIRUA dago. Ez dago trukatzeko norbait aurkitu behar, diruz ordainduz nahi duguna lortu dezakegu.
Abantailak hauek ere ditu diruak:
Transferigarria eta atzeragarria da. Hau da, gorde eta erabil dezakegu nahi dugunean.
Gauza baten balioa neurtzeko eta konparatzeko balio du
ZER DA DIRUA?
Gizarte batek diru giza onartzen duena edo balioaren neurketaz hartzen duen guztia da.
DIRU MOTAK
Hasieran, bi mota bereiz ditzakegu:
a) MERKANTZIA-DIRUA: Diruak berez du balioa. Adibidez: urrezko txanpona, edo antzinatasunean gatza, harri handiak (rai harriak adibidez) gerrikoak, mazkorrak, alkohola, zigarroak, cannabisa, ,gozokiak g aragar, detergente ... Elementu hauek, batzuetan neurri erlatiboa da, besteei ondasun edo prezioei sistemen balorazioak hainbat ekonomietan bezala erabiltzen ziren.
b) DIRU FIDUZIARIOA: X. mendean Txinan erabiltzen hasi zen. Bere balioa gobernuak berak esleitzen du, eta ordainketa-konpromisoa da. Gutxi arte herrialde baten urre erreserbetan bermatzen zen, baina gaur egun herrialde baten egoera ekonomikotan dago oinarrituta diruaren konfidantza.
BIDEOA: TRUKEA ETA DIRUA
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina
Oharra: blogeko kideek soilik argitara ditzakete iruzkinak.